آشنایی با انواع قرارداد کاری

 همه انسان ها در هر جایگاهی که قرار بگیرند هم تعهداتی را می‌دهند و هم تعهداتی را می‌پذیرند. در این میان قراردادهای حقوقی هم در واقع تعهداتی هستند که میان دو طرف قرارداد منعقد می‌شوند با این تفاوت که قالب خاص و ویژه‌ای دارند. در این مقاله با انواع قرارداد ها در ادارات دولتی و بخش های خصوصی بیشتر آشنا می شوید.

انواع قرارداد کار استخدام در دستگاه و ادارات دولتی

از لحاظ حقوقی و بر مبنای قانون، قرارداد­های استخدامی که اکنون در ارگان­‌های دولتی کشور ایران منعقد می گردد، به سه دسته، قابل تقسیم می باشند. از نظر حقوقی، این قرارداد­ها عبارتند از:

1.  قرارداد استخدام رسمی
2. قرارداد استخدام پیمانی
3. قرارداد استخدام خدماتی یا قرارداد کاری

هر کدام از این قراردادها وابسته به شرایط خاصی می باشند.

قرارداد استخدام کارکنان رسمی دولت

کارمندان دولت برای تصدی مسئولیت­‌های مشاغل دولتی، به کار گرفته می­‌شوند. این افراد باید دارای شرایط خاصی باشند و گزینش­‌های متناسب با شغل مورد نظر را، با موفقیت از سر عبور دهند.

جالب است بدانید که در مورد مشاغل دولتی و حاکمیتی، چنین گفته می­‌شود که این مشاغل از لحاظ حقوقی دارای امتیاز تصمیم سازی در امور مهم هستند و در انجام فعالیت­‌های جاری مملکت، مؤثر می باشند. به همین ترتیب موقعیت فرد استخدام‌ شده، می­‌تواند در پیشرفت مقاصد اداری و دولتی دارای اهمیت زیادی باشد. از نظر حقوقی نیز، موقعیت او می­‌تواند، از اهمیت فوق ­العاده­ای برخوردار باشد.

خوب است بدانید که کارمندانی که طبق قرارداد استخدام رسمی به کار گرفته می­ شوند، از نظر حقوقی، زیر نظر نظام استخدامی کشور و همین‌طور قانون مدیریت خدمات آن می باشند. این افراد تحت پوشش بیمه ه­ای قرار گرفته و شامل این هستند که جزو صندوق بازنشستگی کشور قرار بگیرند.

کارکنان مشمول قرارداد استخدام پیمانی

این افراد برای انجام کارهای تصدی­گری در ارگان­‌های اداری و دولتی پذیرفته می­‌شوند. افراد استخدام شده‌ی پیمانی، زیر نظر آیین‌نامه استخدامی پیمانی بوده و از منظر حقوقی، تحت پوشش صندوق تامین ­اجتماعی قرار می­‌گیرند. البته باید بدانید که این افراد، همانند استخدامی­‌های رسمی نبوده و استخدام آن‌ها مشروط به پیمان ­نامه­‌ای می باشد که طبق آن، در یک ارگان دولتی مشغول به کار می باشند.

قرارداد استخدامی کارکنان خدماتی

افرادی که طبق این قرارداد، در بخش ­های دولتی مشغول به کار می باشند، کارهای خدماتی و مسئولیت پشتیبانی بخش­های اصلی را برعهده می گیرند.

در واقع می‌­توان گفت که، این افراد کارهایی مثل آرایشگری، آشپزی، سرایداری، رخت­شویی و … را انجام می‌­دهند. این افراد نیز مثل دو گروه اول، از نظر حقوقی، تحت پوشش قانون تامین ­اجتماعی می باشند. البته فراموش نشود که کارمندان خدماتی بخش ­های دولتی، از لحاظ استخدامی و اداری، مشمول قانون کار می باشند.

انواع قرارداد های استخدامی شرکت­‌های خصوصی

در سازمان­‌های خصوصی و غیردولتی هم، انواع قرارداد های استخدامی تنظیم می گردد و افرادی که طبق این اسناد پذیرفته می­‌شوند، از نظر حقوقی، دارای حقوق و وظایفی می باشند که باید بر مبنای آن­ها عمل گردد.

این افراد، زیر نظر نظام قانون کار می باشند و مزایای تامین اجتماعی برای آن‌ها لحاظ می‌­شود. همچنین این کارکنان، شامل صندوق تامین اجتماعی نیز می باشند.

 از یک نگاه انواع قرارداد های استخدامی بخش خصوصی عبارت‌اند از: قرارداد استخدام کار غیرموقت یا قرارداد دائم، قرارداد استخدام موقت یا قرارداد کار با مدت معین، قرارداد کار معین، قرارداد استخدام کار آزمایشی و در نهایت، قرارداد کار کارآموزی. هرکدام از این قراردادها از لحاظ حقوقی قابل پیگیری هستند. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می­‌شود:

قرارداد استخدام کار غیرموقت یا دائم

این قرارداد استخدامی از لحاظ حقوقی، این گونه تعریف می‌­شود که، یا در یکی از بندهای این قرارداد، صراحتاً به نامحدود بودن زمان کار اشاره می گردد، یا این­که، زمانی برای پایان این قرارداد، عنوان نمی شود.

لازم به تذکر است که، پایان این نوع قراردادها وابسته به شرایط خاصی می باشد و باید ترتیبات معینی به وقوع بپیوندد. به همین خاطر از دید حقوقی، نمی‌­توان این قرارداد را یک­طرفه فسخ نمود. البته شرایط و ترتیبات فسخ این قرارداد در بطن آن ذکر شده است. برخی از شرایطی که باعث فسخ قرارداد کار دائم می­ گردد را در زیر بیان می­‌کنیم:

در صورت فوت کارگر

از نظر حقوقی، این واقعه قهری، طبیعتاً به معنی پایان کار کارگر و فسخ قرارداد می باشد.

از کار افتادگی

این موضوع نیز جزو مسائلی تحت عنوان قوای قهریه است که فسخ قرارداد را باعث می­ شود. البته این موضوع باید توسط کارشناسان تامین ­اجتماعی تشخیص داده شود.

بازنشستگی

طبق ضوابط حقوقی، برای پایان زمان کار یک کارگر، مدت معینی مشخص شده که، پایان این زمان، تحت عنوان بازنشستگی شناخته می ­شود. با بازنشسته شدن کارگر، همکاری کارگر با بخش خصوصی، پایان یافته و قرارداد او نیز فسخ می‌­گردد.

در صورت استعفای کارگر

زمانی که یک کارگر درخواست استعفا می­‌دهد، در واقع درخواست فسخ قرارداد کاری با یک شرکت داده است. از لحاظ حقوقی، با پذیرش این تقاضا توسط مدیریت شرکت، قرارداد شرکت با کارگر فسخ می شود.

قصور در انجام امور محوله و نقض آیین نامه‌­های انضباطی

بر اساس ماده 27 قانون کار؛ هر گاه کارگر در انجام وظایف محوله کوتاهی کند و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی، نقض نماید کارفرما حق دارد در صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان «حق سنوات» به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ کند.

قرارداد استخدامی کار موقت یا با مدت معین

در این قرارداد، زمان پایان کار در یکی از مفاد آن ذکر میگردد. لازم به توجه است که، پایان زمان کار به منزله پایان قرارداد کاری می باشد. البته توجه به این موضوع نیز می­‌تواند مهم باشد که تمدید پیاپی این قرارداد، حالت موقت بودن آن­را به حالت دائمی تبدیل نمی کند.

از نظر حقوقی، فسخ یک طرفه قرارداد، قبل از پایان زمان آن نیز ممکن نیست. در برخی از قراردادهای موقت بیان می­‌شود که، طرفین باید یک ماه قبل از تصمیم به فسخ قرارداد، دیگری را مطلع سازند.

قرارداد کار معین

در قرار داد کار معین، انجام حجمی از کار تعهد میشود و با ایفای تعهد و پرداخت حق الزحمه توافق شده، قرارداد پایان می پذیرد. در قرارداد کار معین تا انجام موضوع تعهد و کار، امکان فسخ یک طرفه آن قانونا مقدور نمیباشد.

قرارداد کار آزمایشی

این نوع قرداد در واقع قرارداد مقدماتی برای قرارداد غیر موقت است که زمینه را برای آشنایی و همکاری کارفرما و کارگر فراهم میسازد و زمانی را برای تفاهم در اختیار دو طرف قرار میدهد که در صورت نظر مساعد دو طرف، تداوم خواهد یافت.

قرارداد کارآزمایشی برای کارگران ماهر حداکثر ۳ ماه و برای کارگران ساده 1 ماه است و در طول مدت قرارداد، هر یک از دو طرف می توانند قرارداد را فسخ کنند.

قرارداد کار آموزشی – قرارداد کارآموزی

قرارداد کارآموزی فقط با افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال سن منعقد می گردد. این افراد را کارگر نوجوان می گویند. حداکثر مدت قرارداد با آنها سه سال است و کارگر نوجوان برای کار توام با آموزش به استخدام در می آید.

برای کارگر نوجوان نیز باید حقوق و مزایای مقرر در قانون کار رعایت شود و حق بیمه اش نیز که از حداقل حقوق سال مربوطه نیز نباید کمتر باشد باید به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود.

سامانه حضور غیاب آنلاین دینگ