اگر به دنبال کار باشید؛ شاهد این موضوع بوده‌اید که کارفرما برای ضمانت کار در زمان استخدام از افراد، سفته می‌خواهد. مهم‌ترین سؤالی که در این لحظه پیش می‌آید این است که آیا دریافت سفته از کارمندان در زمان استخدام قانونی است؟ برای پاسخ به این سوال و دریافت اطلاعات ضروری در زمینه دادن سفته به کارفرما، با ما همراه باشید. آشنایی با این موارد قبل امضای هر نوع برگه ضمانتی، ضروری است و می‌تواند از بروز مشکلات جلوگیری کند.
کارفرمایان به چه دلیل سفته می‌گیرند؟
کارفرما به دلایل مختلفی از کارمند سفته یا چک ضمانت می‌خواهد. برخی از کارفرمایان اظهار می‌کنند که برای جلوگیری از واردآوردن خسارات احتمالی به شرکت باید از کارمند در حین استخدام، ضمانت بگیرند. برخی از صاحبان مشاغل نیز برای دریافت این نوع ضمانت دلایلی مانند ضمانت حفظ اموال شرکت، ضمانت عدم افشاء اطلاعات و تعهد به قرارداد کاری را بیان می‌کنند.
علاوه بر این برخی از صاحبان کار در قبال آموزش حرفه به کارمند از او یک برگه ضمانتی را به عنوان تعهد دریافت می‌کنند تا کارمند در طی مدت مشخص شده برای شرکت کار کند. به همین دلیل صاحب شرکت، سفته را برای ضمانت تعهد از کارمند دریافت می‌کند. در ادامه جوانب مختلف این موضوع را بررسی می‌کنیم.
آیا سفته گرفتن از کارمند قانونی است یا خیر؟
علی‌رغم اینکه امروزه این کار کاملاً مرسوم شده است، اما چنین درخواستی در حین استخدام قانونی نیست. در قانون کار و استخدام نیز در مورد دریافت ضمانت از کارمند، ماده قانونی یا بندی وجود ندارد. اما معمولاً افراد در حین فرایند استخدام مجبورند این شرط را بپذیرند.
در غیر این صورت مسئول استخدام با گزینش کارمند موافقت نمی‌کند. بنابراین در صورتی که به هر دلیلی مجبور به دادن سفته به کارفرما شدید؛ بهتر است نکات مهم در این زمینه را رعایت کنید.
آیا کارفرما می‌تواند از سفته حسن انجام کار سوء استفاده کند؟
معمولاً کارفرمایان از این برگه ضمانتی در قبال حسن انجام کار یا ضمانت کار، سوء استفاده‌ای نمی‌کنند و در صورت اتمام قرارداد آن را به کارمند بر می‌گردانند. اما باید بدانید که امکان سوء استفاده از آن برای کارفرما نیز وجود دارد. نکته مهم این است که سفته بار حقوقی دارد نه قانونی. این جمله به این معناست که فرد در صورت به اجرا گذاشتن آن به زندان نمی‌افتد. اما مبلغ نوشته شده روی آن باید پرداخت شود.
برای جلوگیری از هر گونه سوء استفاده از این ضمانت، ضروری است که با با این برگه ضمانتی و نحوه تکمیل کردن آن بیشتر آشنا شوید. رعایت برخی نکات حین تکمیل این برگه ضمانتی می‌تواند تا حد زیادی از بروز سوء استفاده‌های احتمالی جلوگیری کند.
در مواقع سفته دادن به کارفرما چه نکاتی را رعایت کنیم؟
رعایت برخی نکات در حین تکمیل این برگه ضمانتی بسیار ضروری است. بنابراین توصیه می‌شود حتما حین پر کردن آن این موارد را رعایت نمایید تا دچار عواقب جدی و خسارات جبران‌ناپذیر نشوید.
1- نام دریافت کننده را به طور دقیق بنویسید.
بهتر است هنگام پر کردن سفته بابت حسن انجام کار برای کارفرما، حتما نام دریافت کننده آن، نام شرکت و یا نام صاحب شرکت را به طور دقیق ذکر کنید. این کار باعث می‌شود که کارفرما نتواند برگه ضمانتی شما را در اختیار شخص دیگری قرار دهد. زیرا این برگه ضمانتی، طبق اطلاعاتی که فرد پر کرده است؛ متعلق به فرد خاصی است و تحویل دادن آن به شخص دیگری، اعتبار ندارد.
2- هیچ‌گونه ضمانت سفید امضاء ندهید.
سفید امضا به این معنی است که فرد این برگه ضمانتی را بدون آن که در آن مبلغی وارد شود؛ امضاء می‌کند. این موضوع برای چک هم وجود دارد. یعنی ممکن است از شما چک سفید امضاء بخواهند. هم سفته سفید امضاء و هم چک سفید امضاء کاملاً می‌توانند مشکل‌ساز شوند. به این صورت که فرد می‌تواند بعداً آن را با مبلغ دلخواه خودش پر کند و پس از مدتی مبلغ آن را از شما مطالبه کند. بنابراین توصیه أکید می‌شود که هیچ‌گاه سفته سفید امضاء یا چک سفید امضاء به جایی تحویل ندهید. در غیراین‌صورت ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری را متحمل شوید.
3- حتما عبارت ” حسن انجام کار” را ذکر کنید.
یکی از نکات مهم در موقع دادن سفته به کارفرما همین عبارت است. در هنگام پر کردن این برگه ضمانتی، عبارت” بابت حسن انجام کار” یا “بابت ضمانت کار” را بنویسید تا کارفرما یا دیگر افراد نتوانند از آن در موارد دیگر استفاده نمایند.
4- ذکر تاریخ دقیق و پشت‌نویسی را فراموش نکنید.
حتماً تاریخ دقیق را در این برگه ضمانتی ذکر کنید و به هیج‌وجه آن را بدون تاریخ باقی نگذارید. همچنین پشت‌نویسی روی برگه‌های آن انجام دهید. بهتر است در پشت برگه نوشته شود که این سفته به موجب قرارداد استخدامی و حسن انجام کار است و هیچ گونه اعتبار کیفری و حقوقی دیگری ندارد.
5- از آن یک کپی نزد خودتان داشته باشید.
توصیه می‌شود وقتی سفته را تکمیل و امضاء کردید؛ حتما از آن یک کپی نزد خودتان داشته باشید. حتی می‌توانید از آن عکس بگیرد. این کار باعث می‌شود که شماره سریال آن را نزد خودتان داشته باشید. بنابراین در صورتی که بعداً کارفرما آن را دستکاری کند؛ شما یک کپی همراه با شماره سریال آن نزد خود دارید.
در صورت بروز مشکل می‌توانید این کپی را به عنوان یک مدرک به مراجع قضایی ارائه دهید. در صورتی که باید چک به شرکت مورد نظر بدهید؛ هم بهتر است یک کپی از آن داشته باشید.
6- قرارداد کاری را در دو نسخه داشته باشید.
بهتر است پس از امضای قرارداد کاری، یک نسخه از آن را نزد خودتان داشته باشید. هر دو نسخه قرارداد باید به امضای هر دو طرف قرارداد یعنی رئیس شرکت و کارمند رسیده باشد.
همچنین بخوانید:
اطلاعات لازم در رابطه با قانون اضافه کاری وزارت کار و نحوه محاسبه آن
دریافت سفته توسط کارفرما به منظور ضمانت کار موضوعی است که این روزها بسیار دیده می‌شود. توصیه می‌شود تا جای ممکن از دادن سفته یا چک به این منظور خودداری کنید. اما در صورتی که امکان این کار نیست؛ حتما نکات ذکر شده در هنگام پر کردن این برگه ضمانتی را رعایت کنید تا دچار عواقب بعدی و خسارات ناشی از آن نشوید. در صورت رعایت نکردن این موارد ممکن است مجبور به پرداخت مبلغی که در برگه ضمانتی نوشته شده است؛ شوید.
پس گرفتن سفته از کارفرما
اگر کارفرما سفته ای که برای ضمانت حسن انجام کار دریافت کرده است، پس ندهد، باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کرده و با ارسال اظهارنامه قانونی، علاوه بر اعلام قطع همکاری، با ذکر شماره سفته از کارفرما بخواهید که سفته را بازگرداند.
اگر بعد از این کار کارفرما سفته را پس ندهد، می توانید یک دادخواست استرداد سفته به مراجعه قضایی ببرید و در آن شواهد و دلایل خود را ذکر کنید. برای مثال، رسید سفته یا حداقل 2 نفر شاهد می تواند دادگاه را متقاعد کند که حکم الزام کارفرما برای استرداد سفته را صادر کند.