در گذشته رسم بر این بوده که از قراردادهای لفظی به‌منظور متعهد گشتن برای انجام وظایف خاص، استفاده می‌شده. اما در حال حاضر اینگونه نیست و قراردادهای مکتوب به‌طور گسترده‌ای در تمامی حیطه‌های شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. قراردادهای مشاوره، قراردادهای پیمانکاری، قراردادهای فروش و… از جمله پیمان‌های کاری به حساب می‌آیند که افراد را به انجام وظایف متعهد کرده و برای آنان حق و حقوق قانونی و قضایی را محفوظ می‌دارند.
در همین راستا مسائل مرتبط به قوانین بیمه و مالیات در قراردادها از اهمیت برخوردار هستند چرا که همین مبانی افراد را به لحاظ کردن بندهایی ملزم می‌دارند. البته این موضوع به‌علت وجود تبصره‌ها و مواد قانونی پراکنده و متعدد همواره به‌عنوان یک چالش در سطح گسترده مطرح گشته است.
ما در این مقاله قصد داریم به تشریح این مهم پرداخته و از برخی قوانین موجود در ارتباط با بیمه و مالیات و کسورات قانونی مرتبط با آن صحبت کنیم. لذا سعی ما این است که با اشاره به بعضی از قراردادهای رایج در سیستم حقوق و قضای ایران و همچنین با بیان مثال‌هایی روشن در همین زمینه، شیوه‌ی صحیح و قانونی محاسبه سهم بیمه و مالیات در قراردادهای مشاوره، قراردادهای پیمانکاری و قراردادهای فروش را به‌گونه شفاف برای شما توضیح دهیم.
لازم به ذکر است همانطور که می‌دانید نحوه‌ی محاسبه این موارد از پیچیدگی‌های خاصی بهره می‌برد که ما امیدواریم با بیان روشن و توضیحات سرراست، پیچیدگی این مسائل تا حد زیادی تسهیل گردد.
با قوانین بیمه و مالیات در قراردادها بیشتر آشنا شویم
معنای اصلی قرارداد چیست؟
در ماده ۱۸۳ قانون مدنی آمده است: عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن‌ها باشد. این تعریف یک تعریف کامل نیست اما دست کم می‌تواند نشان دهد که قانون اساسی ایران چه شرحی از قرارداد دارد.
لذا بنظر میرسد که در این قانون تفاهم و توافق دو الی چند نفر می‌تواند آن‌ها را نسبت به یکدیگر متعهد گردانده و حقوق و مزایایی را برایشان قائل شود. از اینرو تعهد اصل مهم یک قرارداد است. به‌عنوان مثال در قراردادهای فروش، دو الی چند تن کالایی را میان خودشان مبادله و در عوض آن مبلغی را رد و بدل می‌نمایند.
یا مثلاً در قراردادهای پیمانکاری، یک نفر به عنوان کارفرما و دیگری به عنوان پیمانکار حضور داشته و به‌منظور ساخت بنا، حمل و نقل و.. خود را ملزم به انجام تعهداتی می‌دانند. قراردادهای مشاوره نیز به همین ترتیب میان دو الی چند نفر ایجاد می‌گردند.
کسورات قانونی در متن قرارداد چه تعریفی دارد؟
اگر امضاء کننده‌ی مفاد یک قرارداد بوده باشید، قطعاً با لفظ کسورات قانونی آشنایی دارید. اما این مورد دقیقاً به چه معناست؟ همان گونه که مشخص و معلوم است کسورات یعنی آن چیزی که کسر می‌گردد. در اینجا کسورات به معنای مبلغ یا مبالغی است که قرار است از دستمزد کم شود.
به‌عنوان مثال، کارفرما وظیفه دارد مبلغی از درآمد کارگر را کسر کرده و آن را به مواضع قانونی معلوم شده پرداخت نماید. لازم به ذکر است بر اساس قوانین بیمه و مالیات، حق بیمه و مبلغ مالیات، دو مورد از مهمترین فاکتورها در ارتباط با کسورات قانونی تعریف می‌شوند.
همچنین بخوانید:
چگونه میتوان بیمه تکمیلی تامین اجتماعی شد؟
نحوه محاسبه بیمه و مالیات قراردادها
حق بیمه یعنی مبلغی که بر اساس قرارداد از درآمد فرد مشخصی کم شده و به محل‌های قانونی از پیش تعیین شده واریز می‌گردد. هزینه‌ای که برای حق بیمه کسر می‌گردد به‌طور کلی مشخص نیست و نحوه‌ی محاسبه و نحوه‌ی پرداخت آن نیز به همین ترتیب هستند.
یکی‌دیگر از مهمترین هزینه‌های کسر شده از مبلغ قرارداد، کسورات مربوط به مالیات است. در یک قرارداد قانونی، افراد مکلف هستند تا سهمی از هزینه تعیین شده را برای پرداخت امور مربوط به مالیات کنار بگذارند. مقدار این مبلغ، نوع و محل پرداخت آن و… جزء فاکتورهایی هستند که از یک قرارداد به قرارداد دیگر متفاوت هستند.
قوانین بیمه و مالیات قراردادهای پیمانکاری
نحوه‌ی محاسبه و نوع پرداخت آن از یک قرارداد به قرارداد دیگر متفاوت است. به‌عنوان مثال در قراردادهای پیمانکاری، کارفرما موظف است پیمانکار را بیمه نماید. پس مبلغی از درآمد خود پیمانکار کسر گشته و توسط کارفرما به محل‌های قانونی مشخص شده واریز می‌گردد. حال اینکه این مبلغ چقدر باشد و چگونه واریز گردد و به کجا واریز شود به فاکتورهای متعددی از جمله نوع بیمه بستگی زیادی دارد.
اضافه کاری، کار شب یا کشیک نوبت شب، حضور در جلسات، ایام تعطیل و مرخصی، مشاغل سخت و زیان‌آور و… از جمله مواردی هستند که بر اساس دستمزدی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، هزینه بیمه و همچنین مالیات از آن‌ها کسر می‌شود.
در همین راستا لازم است بگوییم که قانون تأمین اجتماعی مهمترین قانونی است که به‌عنوان مرجـع میتوان روی شفافیت و کاربردی بودن آن حساب کرد.
در قراردادهای پیمانکاری اینگونه است که چنانکه مبلغ قرارداد از 1 میلیون تومان بیشتر باشد مالیات 5 درصد محاسبه خواهد شد و چنانکه پیمانکار نقش مشاور را نیز عهده‌دار باشد این مبلغ به 10 درصد رشد پیدا میکند.
قوانین بیمه و مالیات قرارداد مشاوره
در قراردادهای مشاوره، شخصی از شخص دیگر راهنمایی و دستورالعمل دریافت میکند. در یک چنین قراردادی یک طرف (کارمند) از طرف دیگر (کارفرما) مزد دریافت میکند. لذا این دو نفر به موجب قراردادی که مابین خودشان مکتوب کرده اند، ملزم پرداخت مالیات هستند. ناگفته نماند که مبلغ مالیات برای قراردادهای مشاوره، 10 درصد است.
همچنین بخوانید:
مالیات تکلیفی چیست و چگونه محاسبه می شود؟
قوانین بیمه در قرارداد فروش
به‌طور کلی، قوانین بیمه و مالیات در قراردادهای فروش، اینگونه است که چنانچه فروش مربوط به اجناس و تجهیزات مصرفی باشد و احتیاجی به استخدام کارگر وجود نداشته باشد، حق بیمه‌ای لحاظ نخواهد شد. در رابطه با پرداخت مالیات نیز شرایط به همین منوال است. لذا فعل فروش، طرفین را به پرداخت مبلغی برای مالیات ملزم نمی‌کند مگر اینکه از خدماتی مانند استخدام کارگر استفاده شود.
همانگونه که پیشتر ذکر شد قوانین بیمه و مالیات چالش‌ها و تعرفه‌های خاص خودشان را دارند. در این مقاله سعی کردیم با توضیحات مختصر، موضوعات مربوط به قراردادهای مشاوره، قراردادهای پیمانکاری و قراردادهای فروش را با شما در میان بگذاریم. امید است که این نوشتار برای شما جالب و کاربردی بوده باشد.