تغییرات قوانین مالیاتی در سال 1404 همراه با مثال

قوانین مالیاتی هر سال تغییرات زیادی را تجربه می‌کنند که تأثیرات قابل توجهی بر زندگی افراد و کسب‌وکارها دارد. سال ۱۴۰۴ نیز از این تغییرات مستثنی نیست و با تصویب مقررات جدید در قانون بودجه و بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی، نظام مالیاتی ایران وارد مرحله‌ای تازه شد. از تغییرات نرخ مالیات بر درآمد حقوق تا قوانین جدید مالیات خودروها و املاک — در این مقاله به بررسی این تغییرات و نکات کلیدی آن‌ها می‌پردازیم.

نرخ مالیات بر حقوق در سال ۱۴۰۴

در سال ۱۴۰۴، درآمد حقوق و مزایای کارکنان مشمول قوانین مالیاتی می‌باشد و مطابق مفاد قانون بودجه و آیین‌نامه‌ها، درآمد حقوق سالانه تا سقف مشخصی معاف از مالیات است و مازادِ آن مشمول نرخ‌های پلکانی می‌شود. جدول زیر خلاصه نرخ‌های پلکانی حاصل از بندهای مربوط به حقوق در قانون و تفسیرهای مرتبط است:

نرخ‌های مالیات بر درآمد حقوق (سالانه):

• تا ۲۸۸,۰۰۰,۰۰۰ ریال در سال — معاف از مالیات (معادل ۲۴,۰۰۰,۰۰۰ ریال در ماه).
• از ۲۸۸,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال در سال — ۱۰% نسبت به مازاد.
• از ۳۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۴۵۶,۰۰۰,۰۰۰ ریال — ۱۵% نسبت به مازاد.
• از ۴۵۶,۰۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال — ۲۰% نسبت به مازاد.
• از ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال — ۲۵% نسبت به مازاد.
• بیش از ۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال — ۳۰% نسبت به مازاد.

توضیح: منابع تحلیلی و اطلاع‌رسانی رسمیِ مربوط به قانون بودجه و تفسیرها، این محدوده‌ها و نرخ‌ها را برای سال ۱۴۰۴ اعلام کرده‌اند.

چه کسانی مشمول این مالیات هستند؟

همه افرادی که حقوق یا مزایای شغلی دریافت می‌کنند، از قبیل: کارمندان رسمی یا قراردادی، کارگران ساعتی یا روزمزد، دارندگان حق‌التدریس، حق‌التحقیق، پاداش و سایر مزایا، در صورتی که درآمدشان از حد معاف بیشتر باشد، مشمول مالیات خواهند بود. محاسبان

چه کسانی معاف هستند؟

برخی مشاغل و افراد خاص بر اساس قوانین یا آیین‌نامه‌ها از برخی معافیت‌ها برخوردارند.

به عنوان مثال: اعضای هیئت علمی تحت ضوابط خاص، برخی قضات یا پزشکان در شرایط معینی ممکن است مشمول معافیت یا شرایط ویژه باشند.

نکات مهم درباره حقوق و مزایا

• برخی پرداختی‌های غیرنقدی یا مزایای انگیزشی ممکن است مشمول مالیات به نحو خاصی شوند؛ در برخی موارد، مزایای انگیزشی و غیرنقدی با نرخ مقطوع ۱۰٪ مشمول مالیات می‌گردند (جزئیات بسته به دستورالعمل‌ها متفاوت است).
• کارفرمایان موظف‌اند فهرست پرداختی‌ها را به سامانه تعیین‌شده سازمان امور مالیاتی ارسال کنند و نسبت به کسری و واریز مالیات‌های موضوعی در مهلت مقرر اقدام نمایند.

مالیات خودرو در سال ۱۴۰۴

در قانون بودجه ۱۴۰۴، برای خودروهای گرانقیمت قاعده‌ای مقرر شده است: انواع خودروی سواری و وانت دوکابین (با پلاک شخصی) که قیمت روز آن‌ها بیش از ۵۰ میلیارد ریال (معادل ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان — دقت: در محاسبات معمول تبدیل تومان/ریال باید مراقب صفرها بود؛ مرجع مقدار را به ریال اعلام می‌کند) باشد، نسبت به مازاد بر آن سقف، سالانه ۱٪ مالیات خواهد پرداخت. مالیات تعیین‌شده در اجرای این بند در حکم قطعی خواهد بود.

توضیح عملی: به‌عنوان مثال، اگر ارزش روز یک خودرو ۵۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۵.۵ میلیارد تومان) تعیین شود، مازاد نسبت به ۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال برابر 5,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال خواهد بود و مالیات سالانه ۱٪ از این مازاد (یعنی ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) محاسبه می‌شود. ملاک قیمت روز را سازمان امور مالیاتی با عنایت به منابع معتبر و فهرست‌های رسمی تعیین می‌کند.

نکات مهم درباره مالیات خودرو

• مبنای محاسبه قیمت، فهرست قیمت روز تعیین‌شده توسط سازمان مالیاتی (براساس اطلاعات پلیس راهور و مراجع رسمی) است.
• همه افراد حقیقی و حقوقی در صورت داشتن خودروهای مشمول، مشمول این مالیات خواهند بود.
• معمولاً مهلت پرداخت و نحوه اعلام در بخشنامه‌های اجرایی تعیین می‌شود؛ بر اساس اطلاعیه‌ها، پرداخت مالیات خودروهای مذکور باید در مهلت مقرر (طبق قانون بودجه و بخشنامه‌های اجرایی) انجام شود و در صورت عدم پرداخت، جرایم قانونی و محدودیت‌های نقل و انتقال اعمال می‌گردد

مالیات املاک در سال ۱۴۰۴

قانون بودجه ۱۴۰۴ برای املاک گران‌قیمت نیز حکم مشخصی تعیین کرده است: برخی از املاکِ با ارزش بالا مشمول مالیات سالانه به نرخ دو در هزار (۰/۲%) از ارزش روز خواهند بود. خلاصهٔ شرایطِ معمول اعلامی به شرح زیر است (ملاک‌ها و ارقام از متن قانون بودجه و تفسیرها استخراج شده‌اند): Tasnim News+1

املاکی که معمولاً مشمول مالیات سالانه می‌شوند:

1. زمین‌های مسکونی که ارزش آن‌ها بیش از ۳۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (معادل ۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان) نیست — توجه: در برخی منابع رفرنس‌دهی مقداری متفاوت گزارش شده؛ اما متن قانون بودجه مرجع قطعی است و در تفسیرها اعداد آستانه‌ای که اعلام شد عبارت‌اند از ۳۰۰ میلیارد ریال (۳۰ میلیارد تومان) برای برخی دسته‌ها و ۵۰۰ میلیارد ریال (۵۰ میلیارد تومان) برای گروهی دیگر؛ لذا دقت در خواندن ارقام (ریال/تومان) الزامی است.

1. زمین‌های بدون ساختمان با کاربری اداری/تجاری و واحدهای مسکونی که ارزش هر کدام از آن‌ها بیش از ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (معادل ۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان) باشد — بسته به بندهای مختلف قانون بودجه، آستانه‌ها قابل تفکیک‌اند.

نتیجه‌گیریِ عملی: چون در منابع منتشر شده (تحلیلی و خبری) قالب اعداد گاهی با واحدهای ریال/تومان به شکل متفاوت گزارش شده، حتماً توصیه می‌شود برای تعیین دقیقِ «آستانه مشمولیت» به متن مصوب قانون بودجه ۱۴۰۴ و بخشنامه‌های مرتبط سازمان امور مالیاتی مراجعه نمایید. منابع رسمی اجرای بندها نیز نشان می‌دهد پرداخت مالیات املاک باید تا پایان بهمن ۱۴۰۴ انجام شود و اطلاعات املاک به‌صورت آنلاین به سازمان ارسال شده است.

نکات مهم درباره مالیات املاک

• مالیاتِ ملک بر عهده کسی است که در ابتدای سال ۱۴۰۴ مالکیت را داشته است.
• برخی واحدها (مثلاً واحدهای مسکونی در حال ساخت) مشمولین مالیات نیستند، جزئیات و استثنائات در متن قانون بودجه مشخص شده‌اند.
• در صورت عدم پرداخت مالیات، انتقال سند و دیگر امور ثبتی معمولاً ممنوع خواهد شد و در صورت انتقال بدون تسویه، طرفین مسئولیت بدهی‌ها را خواهند داشت.

مالیات منافع حاصل از وجوه در بازار سرمایه

مطابق مقررات و مفاد اجرای قانون بودجه و دستورالعمل‌های مالیاتی، درآمدهای حاصل از وجوه در برخی ابزارهای بازار سرمایه که به نحوی سودآورند، می‌توانند مشمول مالیات بر درآمد شوند و بخشی از منابع تعیین‌شده در قانون برای مقاصد مشخص (مثلاً افزایش سرمایه برخی بانک‌ها برای تسهیلات قرض‌الحسنه) به‌کار گرفته شوند. جزئیات این موضوع بسته به نوع درآمد سرمایه‌ای و تصمیمات هیئت وزیران و سازمان امور مالیاتی قابل تعیین است. (برای اطلاعات دقیق‌تر باید به آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مربوط مراجعه شود.)

معافیت‌های مالیاتی در سال ۱۴۰۴

در سال ۱۴۰۴، دولت سقفی برای معافیت مالیاتی افراد و شرکت‌ها تعیین کرده است. به این معنا که اگر درآمد خالص (سود واقعی) شما از این سقف کمتر باشد، می‌توانید از معافیت‌های مالیاتی یا نرخ‌های پایین‌تر استفاده کنید.

اگر شخص حقیقی هستید (مثلاً یک مغازه‌دار یا فریلنسر)، می‌توانید تا سقف ۷۰ میلیارد تومان سود خالص در سال از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوید.

اگر شخص حقوقی هستید (مثل یک شرکت یا سازمان)، این رقم برای شما تا ۷۰۰ میلیارد تومان سود خالص در سال خواهد بود.

در کنار این، اگرچه برخی افراد یا شرکت‌ها طبق قوانین دیگر از پرداخت مالیات معاف شده‌اند یا نرخ مالیاتی صفر برایشان در نظر گرفته شده، اما همه آن‌ها باید دفاتر مالی‌شان را به‌صورت کامل و رسمی تنظیم کرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند، درست مانند بقیه مؤدیان مالیاتی.

خلاصهٔ اعلام‌شده (که در گزارش‌های رسمی و خبری منعکس شده) به این شرح است:

• اشخاص حقیقی: تا ۷۰ میلیارد ریال (معمولاً گزارش‌ها اعلام کردند ۷۰ میلیارد تومان — توجه به واحدها ضروری است؛ منابع خبری به عدد «۷۰ میلیارد تومان» اشاره داشته‌اند) درآمد مشمول مالیات (سود خالص) می‌توانند از برخی معافیت‌ها یا نرخ‌های تسهیل‌شده برخوردار شوند.
• اشخاص حقوقی: تا ۷۰۰ میلیارد ریال (در گزارش‌ها اغلب به عنوان ۷۰۰ میلیارد تومان ذکر شده) درآمد مشمول مالیات (سود خالص) از مشوق‌ها یا معافیت‌ها برخوردار می‌گردند.

توجه مهم: در منابع خبری منتشرشده، واحد «تومان» یا «ریال» گاهی به‌صورت متفاوت گزارش شده‌اند؛ برای مطمئن‌شدن از مقدار دقیقِ «۷۰ میلیارد» یا «۷۰۰ میلیارد» (ریال یا تومان) حتماً به متن مصوب قانون یا اطلاعیه رسمی مجلس/سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید. در هر حال پیام کلی این بند: دولت و مجلس برای سال ۱۴۰۴ مشوق‌هایی در سطوح مشخص درآمد برای اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته‌اند.

سقف معافیت‌های مالیاتی اشخاص حقیقی (خلاصه اعلامی)

در گزارش‌های رسمی و رسانه‌ایِ منتشرشده در ارتباط با اجرای قانون بودجه ۱۴۰۴، مواردی از قبیل معافیت برای بخش‌هایی از درآمدهای مشمول یا سقف‌های معافیت برای اشخاص حقیقی (برای برخی فعالیت‌ها تا حدود ۲۰۰ میلیون یا ۵۷۶ میلیون ریال در موارد مشخص) و نیز معافیت‌های خاص برای فعالیت‌های فرهنگی/انتشاراتی تحت شرایط معین، اعلام شده‌اند. جزئیات و شرایط اعمال این معافیت‌ها در متن قوانین و آیین‌نامه‌ها قید شده‌اند و باید براساس نوع فعالیت و مدارک متقن بررسی گردند.

جمع‌بندی و توصیه‌های عملی (برای مودیان و کسب‌وکارها)

1. به متن رسمی قانون بودجه ۱۴۰۴ و بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید. در مواردِ اعداد و آستانه‌ها (ریال/تومان) گاهی رسانه‌ها گزارش‌های متفاوتی منتشر کرده‌اند؛ مرجع قطعی متن قانونی و بخشنامه‌های سازمان است.
   
2. پذیرش بخشنامه‌ها و اطلاعیه‌های اجرایی را دنبال کنید. سازمان امور مالیاتی معمولاً جزئیات اجرایی (فهرست قیمت خودروها، فهرست املاک مشمول و مهلت‌های پرداخت) را در بخشنامه‌ها یا سامانه‌های رسمی اعلام می‌کند.
3. اگر در چارچوب کسب‌وکارتان یا پرونده مالیاتی خود ابهام دارید، از مشاور مالیاتی یا وکیل مالیاتی کمک بگیرید. قوانین مالیاتی پرجزئیات و دارای دستورالعمل‌های اجرایی‌اند که اجرای دقیق آن‌ها نیازمند دقت و مستندسازی است.

دینگ ارائه دهنده راهکار اتوماسیون حضور و غیاب

دینگ یکی از برترین ارائه دهنده‌های راهکار اتوماسیون حضور و غیاب با محصولات و خدمات مرتبط آماده ارائه خدمت به شماست، در صورت لزوم با کارشناسان ما در ارتباط باشید.