۰۲۱-۷۲۰۸۹۰۰۰
تلفن پشتیبانی وفروش
در معاملات تجاری، ابزارهای مالی مختلفی برای تسهیل پرداخت‌ها و کاهش ریسک وجود دارد که برات یکی از معتبرترین آن‌هاست. برات سندی است که طی آن، صادرکننده به شخص دیگری دستور می‌دهد مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به دارنده آن بپردازد.
این سند در تجارت داخلی و بین‌المللی به‌عنوان ابزاری برای تضمین پرداخت، انتقال وجه و حتی تأمین مالی به کار می‌رود. در این مقاله با تعریف برات، ارکان اصلی، انواع و مزایای آن در معاملات تجاری آشنا می‌شوید.
برات (Bill of Exchange) یکی از اسناد تجاری معتبر و پرکاربرد در معاملات مالی است. طبق قانون تجارت، برات یک حواله کتبی است که در آن صادرکننده (برات‌کش) به گیرنده (برات‌گیر) دستور می‌دهد مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا به محض رویت، به دارنده برات یا شخص ثالث و به حواله‌کرد او پرداخت کند. در یک جمله ساده، برات نوعی دستور پرداخت کتبی است که نقش مؤثری در تسهیل امور تجاری و اعتباری ایفا می‌کند و یکی از ارکان اصلی در مبادلات مالی به‌شمار می‌آید.
این سند به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی در تسویه بدهی‌ها و انتقال وجه بین طرفین معامله مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکته مهم درباره برات، قابلیت انتقال آن است؛ به این معنا که دارنده می‌تواند برات را به فرد دیگری واگذار کند و مبلغ را از پرداخت‌کننده دریافت نماید.
هر برات دارای سه رکن اصلی است:
برات‌ها با توجه به نوع معامله و شرایط پرداخت، در چند نوع مختلف صادر می‌شوند. در ادامه با انواع برات و ویژگی‌های هر کدام آشنا می‌شویم:
این نوع برات، حواله‌ای است که صادرکننده (برات‌کش) به حساب و تأیید پرداخت‌کننده (برات‌گیر)، در وجه فرد ثالث (ذینفع) صادر می‌کند.
برات ساده معمولاً در معاملات تجاری داخلی استفاده شده و مبلغ مشخص آن باید در تاریخ معین پرداخت شود.
براتی است که در صورت عدم پرداخت در سررسید، توسط دارنده برات صادر می‌شود. در این حالت، دارنده به جای اقامه دعوا علیه پرداخت‌کننده، یک برات جدید (برات رجوعی) در وجه پرداخت‌کننده حواله قبلی صادر می‌کند.
این نوع برات به دارنده اجازه می‌دهد تا مبلغ پرداخت‌نشده را مجدداً از صادرکننده یا مسئول پرداخت مطالبه کند. البته صدور برات رجوعی، منوط به وجود یک برات پرداخت‌نشده قبلی است.
برات سازشی سندی است که برخلاف سایر انواع برات، هدف اصلی آن پرداخت وجه نیست. این نوع برات بیشتر به‌عنوان تضمین و ایجاد اعتبار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع، پرداخت‌کننده الزام حقوقی به پرداخت ندارد و صرفاً برای اعتباردهی به صادرکننده صادر می‌شود.
برات خارجی در معاملات بین‌المللی و میان اشخاص از کشورهای مختلف صادر می‌شود. این نوع برات مانند برات داخلی از اعتبار قانونی برخوردار است و انتقال وجه بین کشورها را بدون محدودیت مرزی امکان‌پذیر می‌کند.
برات خارجی یکی از ابزارهای مهم در تجارت بین‌الملل و مبادلات ارزی به‌شمار می‌رود.
علاوه بر انواع اصلی برات، این اسناد می‌توانند بر اساس کاربرد و وضعیت پرداخت هم در گروه‌های مختلفی قرار بگیرند. برخی از رایج‌ترین دسته‌بندی‌های برات عبارتند از:
براتی که برات‌گیر آن را پذیرفته و تعهد رسمی خود به پرداخت مبلغ آن را اعلام کرده است. این نوع برات، امنیت بیشتری برای دارنده ایجاد می‌کند.
براتی که در چارچوب معاملات تجاری و به‌منظور تسویه حساب یا انتقال وجه میان بازرگانان و شرکت‌ها صادر می‌شود.
براتی که هدف از صدور آن، تأمین مالی و دریافت وجه نقد است. این نوع برات بیشتر در معاملات اعتباری و برای جبران کسری نقدینگی صادر می‌شود.
برای درک بهتر نحوه تنظیم برات، بهتر است ابتدا با بخش‌های مختلف یک برات آشنا شوید. پر کردن دقیق و صحیح برات از نظر حقوقی به اندازه صدور چک اهمیت دارد و هر خطا می‌تواند باعث بروز مشکلات قانونی در وصول وجه شود.
در یک برات استاندارد و تکمیل‌شده، اطلاعات زیر باید به‌طور کامل درج شود:
مبلغ قابل پرداخت به صورت عددی و حروفی نوشته می‌شود تا از هرگونه سوء تفاهم یا جعل جلوگیری شود.
تاریخی که برات در آن تنظیم و صادر شده است.
در برات‌های مدت‌دار، این بخش نشان‌دهنده تاریخ سررسید پرداخت است. در برات‌های دیداری، معمولاً عبارت «به رؤیت» نوشته می‌شود.
نام، نام خانوادگی و سایر اطلاعات شناسایی شخص صادرکننده برات.
اطلاعات کامل شخصی که مسئول پرداخت وجه است.
مشخصات فردی که وجه در نهایت به او یا به حواله‌کرد او پرداخت می‌شود.
شهر و مکانی که برات در آن صادر شده است.
محلی که پرداخت وجه باید در آن انجام شود؛ این موضوع در اختلافات حقوقی می‌تواند تعیین‌کننده باشد.
امضای صادرکننده برات به منزله دستور رسمی پرداخت.
در صورتی که برات مدت‌دار باشد و برات‌گیر آن را بپذیرد، باید در این قسمت مهر و امضای خود را درج کند.
در هنگام تنظیم و تکمیل برات، دقت کنید که تمامی اطلاعات به‌درستی و بدون خط‌خوردگی ثبت شود و با سایر اسناد مالی و معاملاتی مطابقت داشته باشد. هر گونه نقص یا اشتباه می‌تواند موجب ابطال برات یا دشواری در وصول وجه شود.
برات به عنوان یک ابزار مالی معتبر در تجارت، به‌ویژه در معاملات داخلی و خارجی، چند مزیت کلیدی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
برات باعث می‌شود طرفین از انجام پرداخت در تاریخ معین اطمینان داشته‌باشند، به‌خصوص در معاملات مدت‌دار.
با امکان ظهرنویسی، دارنده برات می‌تواند آن را به شخص دیگری منتقل کند، که به افزایش نقدینگی در معاملات کمک می‌کند.
در برات‌هایی که برات‌گیر آن را پذیرفته است (برات‌های با قبولی)، احتمال عدم پرداخت بسیار کمتر می‌شود.
شرکت‌ها می‌توانند با تنزیل برات نزد بانک، زودتر به پول نقد برسند و منابع مالی کوتاه‌مدت خود را تامین کنند.
برات به ویژه در معاملات خارجی، به دلیل ارتباط با اسناد حمل و قوانین بین‌المللی، امنیت و نظم بیشتری در پرداخت‌ها ایجاد می‌کند.
برات طبق قوانین تجارت کشورها، سندی رسمی و معتبر است و در صورت نکول، امکان پیگیری حقوقی دارد.
دینگ یکی از برترین ارائه دهنده‌های راهکار اتوماسیون حضور و غیاب با محصولات و خدمات مرتبط آماده ارائه خدمت به شماست، در صورت لزوم با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
