حق تاهل و حق اولاد از جمله حقوق قانونی و اجتماعی است که برای حمایت از خانواده‌ها در نظر گرفته شده است. بررسی دقیق این حقوق به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از تعهدات و حقوق خود در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی داشته باشید. از طرفی، آگاهی از نکات قانونی مرتبط با حق تاهل و حق اولاد می‌تواند نقش مهمی در حفظ حقوق افراد، به‌ویژه در شرایط پیچیده اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. در این مقاله، به بررسی تغییرات اخیر در قوانین مربوط به این حقوق و نکات کلیدی مرتبط با آن‌ها در سال 1403 و نحوه محاسبه آن خواهیم پرداخت.
حق تاهل در سال ۱۴۰۳
حق تاهل به‌عنوان یکی از مزایای شغلی برای کارکنان متاهل به‌طور رسمی در قانون بودجه معرفی شد. این حق به تمامی کارکنانی که ازدواج دائم و ثبت‌شده دارند، تعلق می‌گیرد و به‌عنوان یک مزیت رفاهی و انگیزشی در نظر گرفته می‌شود. هدف اصلی از این مزیت، حمایت از کارگران و کارمندان متاهل است.
حق تاهل ۱۴۰۳: شرایط و نکات مهم برای دریافت مزایا
همانطور که گفتیم حق تاهل برای کارکنان متاهل شاغل تحت پوشش قانون کار در نظر گرفته شده است. برای بهره‌مندی از این مزایا، فرد باید شرایط زیر را دارا باشد:
- وضعیت تاهل: برای دریافت حق تاهل، فرد باید گواهی ازدواج معتبر و قانونی خود را به کارفرما یا مسئول مربوطه ارائه دهد. کارکنانی که طلاق گرفته‌اند یا همسرشان فوت کرده است، مشمول دریافت این مزایا نمی‌شوند.
- مشمولیت قانون کار: حق تاهل به تمامی کارکنانی که تحت پوشش قانون کار هستند، تعلق می‌گیرد. به عبارت دیگر، کارکنان شاغل در بخش‌های دولتی و خصوصی که مشمول قانون کار می‌باشند، می‌توانند از این مزایا بهره‌مند شوند.
- پرداخت حق بیمه: برای دریافت حق تاهل، کارگر یا کارمند باید سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد و همچنان در حال اشتغال و پرداخت بیمه باشد.
- نوع ازدواج: تنها ازدواج‌های دائم و رسمی، مشمول حق تاهل خواهند بود.
- جنسیت: حق تاهل به‌طور برابر برای کارگران زن و مرد قابل دریافت است.
- بازنشستگان شاغل: کارکنانی که بازنشسته شده‌اند اما پس از بازنشستگی مجدداً در بخش خصوصی به کار مشغول شده‌اند، در صورتی که متاهل باشند، از مزایای حق تاهل برخوردار خواهند بود.
- بدون نیاز به سابقه کار: برای دریافت حق تاهل هیچ‌گونه شرطی مبنی بر سابقه کاری یا تعداد سال‌های اشتغال مطرح نیست.
میزان و نحوه محاسبه حق تاهل در سال ۱۴۰۳
بر اساس قانون حق تاهل، مبلغ حق تاهل در سال ۱۴۰۳ به‌میزان ثابت 500,000 هزار تومان (5,000,000 میلیون ریال) تعیین شده است. این مبلغ برای تمامی مشمولان یکسان بوده و تحت تاثیر عواملی مانند سابقه کاری یا میزان حقوق قرار نمی‌گیرد.
مثال‌های کاربردی
برای درک بهتر مشمولین پرداخت حق تاهل، به مثال‌های زیر توجه کنید:
- مثال اول: محمد، در یک کارخانه مشغول به کار است و متاهل است. حقوق پایه او 12,000,000 میلیون تومان است. بر اساس قانون کار، او هر ماه مبلغ 500,000 تومان به‌عنوان حق تأهل دریافت می‌کند.
- مثال دوم: مریم، کارمند یک سازمان خصوصی است و متاهل است. با توجه به ضوابط موجود، او نیز مانند سایر افراد متاهل مشمول دریافت این مبلغ خواهد بود.
همانطور که می‌بینید در هر دو حالت، مبلغ پرداختی برای حق تاهل ثابت بوده و ارتباطی با نوع شغل یا میزان حقوق فرد ندارد.
حق اولاد چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
حق اولاد به‌طور کلی برای کمک به تأمین هزینه‌های زندگی فرزندان کارکنان و بازنشستگان در نظر گرفته شده است. این کمک هزینه به‌ویژه برای کارکنانی که دارای فرزند یا فرزندانی هستند که به حمایت مالی نیاز دارند، می‌تواند کمک‌کننده باشد. اما در مورد اینکه این حق به چه کسانی تعلق می‌گیرد، طبق ماده 86 قانون حقوق اجتماعی، شروط آن عبارت است از:
- بیمه شده حداقل حق بیمه 720 روز کاری پرداخته باشد.
- سن فرزندان از 18 سال کمتر باشد. یا مشغول به‌تحصیل باشند، یا در اثر بیماری یا بر اساس گواهی‌های پزشکی قادر به کار نباشند.
- بیمه شدگان بیمه تامین اجتماعی مشمول این قانون می‌باشند.
- در مواردی که زن و مرد هر دو شاغل باشند و حتی اگر در یک محیط کاری مشغول به فعالیت باشند، در صورت داشتن شرایط هر کدام به‌صورت جداگانه حق اولاد دریافت خواهند کرد.
- پیش از سال ۱۳۹۴، تنها دو فرزند اول از حق اولاد برخوردار می‌شدند، اما پس از تغییرات سیاست‌های جمعیتی کشور، این محدودیت حذف شد. از این رو، اکنون کارمندان، کارگران و بازنشستگان تامین اجتماعی با هر تعداد فرزند، حق اولاد دریافت می‌کنند.
- حق اولاد فرزند دختر برابر با حق اولاد فرزند پسر است و تا زمان تاهل او ادامه دارد. اما حق اولاد برای فرزندان پسر تا 18 سالگی است.
میزان و نحوه محاسبه حق اولاد کارگران و کارمندان در سال 1403
بر اساس ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی، میزان حق اولاد برای هر فرزند برابر با 3 برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده در مناطق مختلف تعیین می‌شود. این مبلغ به تمام کارگران و کارمندان مشمول پرداخت خواهد شد.
فرمول محاسبه حق اولاد
حق اولاد = ۳ × حداقل دستمزد روزانه × تعداد فرزندان
مثال:
فرض کنید آقای رضایی یک کارگر متاهل با 2 فرزند است. بر فرض اینکه آقای رضایی حداقل دستمزد روزانه که در سال 1403 برابر 2,388,728 ریال تعیین شده است را دریافت کند. حالا با استفاده از فرمول، حق اولاد او را محاسبه می‌کنیم:
حق اولاد = 3 × حداقل دستمزد روزانه × تعداد فرزندان
حق اولاد = 3 ×2,388,728 × 2
حق اولاد = 14,332,368 ریال (14,332,368 تومان)
بنابراین، آقای رضایی هر ماه مبلغ 14,332,368 تومان را به‌عنوان حق اولاد دریافت خواهد کرد.
جدول پرداخت حق اولاد کارگران در سال 1403
| تعداد فرزندان | مبلغ حق اولاد (تومان) |
| 1 فرزند | 716,618 |
| 2 فرزند | 1,433,236 |
| 3 فرزند | 2,149,854 |
این مبلغ به همراه سایر مزایا به فیش حقوق کارکنان اضافه می‌شود.
اقدامات لازم در صورت عدم پرداخت حق اولاد توسط کارفرما
حق اولاد یکی از مزایای قانونی برای کارکنان مشمول قانون کار محسوب می‌شود و پرداخت آن بر عهده کارفرما است. این مبلغ که هر ساله متناسب با افزایش حداقل دستمزد تغییر می‌کند، باید همراه با حقوق ماهانه کارگر به او پرداخت شود.
بر اساس تبصره ماده ۸۷ قانون تأمین اجتماعی، در صورتی که کارفرما از پرداخت حق اولاد خودداری کند یا اختلافی در این زمینه ایجاد شود، کارگر می‌تواند شکایت خود را از طریق مراجع حل اختلاف اداره کار پیگیری کند تا مبلغ مربوطه به او پرداخت شود.
دینگ ارائه دهنده راهکار اتوماسیون حضور و غیاب
دینگ یکی از برترین ارائه دهنده‌های راهکار اتوماسیون حضور و غیاب با محصولات و خدمات مرتبط آماده ارائه خدمت به شماست، در صورت لزوم با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
