مرخصی زایمان یکی از نگرانی‌هایی است که همزمان با باردار شدن و گذراندن دوران بارداری ممکن است برای بعضی از زنان شاغلی که هزینه های زندگی را به عهده دارند، بوجود آید. مدت زمان مرخصی زایمان، حقوق ایام مرخصی زایمان، مرخصی زایمان مردان و وضعیت کاری بعد از اتمام مرخصی زایمان از نگرانی های زنان شاغل باردار است که ما قصد داریم در ادامه این مقاله به بررسی این مسائل بپردازیم.
مرخصی زایمان تامین اجتماعی:
مرخصی زایمان از آن دسته مرخصی هایی است که زنان باردار می توانند از آن استفاده کنند. این مرخصی جزئی از سابقه کار فرد محسوب می شود و زنان می توانند حقوق و مزایایی را در این دوره دریافت کنند. برای اطلاع از مدت زمان مرخصی زایمان و حقوق و مزایای آن در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
مدت زمان مرخصی زایمان در سال 1403:
در سال ۱۳۹۲، قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده تصویب شد. طبق این قانون، مرخصی زایمان از ۶ به ۹ ماه افزایش پیدا کرد. اما تامین اجتماعی فقط با اعتراض از طریق دیوان عدالت اداری ۳ ماه اضافه‌تر را پرداخت می‌کرد. تا اینکه در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ تامین اجتماعی موظف شد تا همه ۹ ماه را کامل پرداخت کند. اکنون در سال ۱۴۰۳، تمام سازمان‌ها باید این 9 ماه مرخصی زایمان را به کارمندان خانم خود بدهند.
مدت مرخصی زایمان تا ۳ فرزند، برای مادرانی که خودشان به نوزاد شیر می‌دهند، برای زایمان‌های یک قلو و دو قلو، ۹ ماه بوده و برای زایمان‌های ۳ قلو و بیشتر ۱ سال، در نظر گرفته شده است. در این بازه زمانی، دستمزد مدت مرخصی به زنان باردار تعلق می‌گیرد که این مبلغ در شرکت‌های غیردولتی توسط اداره تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
شرایط مرخصی زایمان تامین اجتماعی
زنان بارداری که میخواهند نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه کنند، در اواخر دورۀ بارداری خود می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند.
. براساس قوانین جدید در سال ۱۴۰۳ کلیه ادارات و ارگان‌ها موظف هستند که با ۹ ماه مرخصی زایمان زنان موافقت کنند. افزایش مرخصی زایمان به یکسال مختص مادرانی است که فرزند دوقلو دارند. برای این افراد در صورت درخواست مادر، مدت دو ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل استفاده است.
شرایط مرخصی به صورت زیر است:
- سابقه پرداخت حق بیمه ۶۰ روز طی یکسال گذشته
- مادر در زمان به دنیا آمدن فرزند نباید مشغول به کار باشد
- قبل از شروع دوران مرخصی زایمان یا مشغول به کار بوده باشد و یا مرخصی استحقاقی داشته باشد
- فرزند اول تا سوم باشد ( نوزاد چهارم به بعد مشمول این قانون نمی‌شود.)
قانون مرخصی استعلاجی قبل از زایمان تامین اجتماعی
اگر در زمان بارداری، مادر به دلیل مشکلات و با تشخیص پزشک نیاز به استراحت داشته باشد، می تواند از مرخصی استعلاجی استفاده کند. این مرخصی بر مرخصی بارداری تأثیری ندارد و بدون آنکه از مرخصی دوران بارداری کم شود، شخص می تواند از هر دو استفاده کند.
مرخصی استعلاجی فقط تا 15 روز در سال، با تایید پزشک صورت می پذیرد. اگر بین 15 تا 60 روز باشد باید مورد تایید پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی باشد. اگر از ۶۰ روز بیشتر باشد، باید شورای پزشکی تأمین اجتماعی آن را تایید کند. مدت این مرخصی جزو سوابق بیمه محسوب می‌شود.
کمک هزینه بارداری در تامین اجتماعی
همه زنان شاغل می توانند این نوع مرخصی را دریافت کنند، اما گرفتن کمک هزینه بارداری در شرکت‌های خصوصی طبق قوانین تأمین اجتماعی است و در بعضی از شرکت‌های دولتی نیز بر اساس بخش‌نامه‌های داخلی انجام خواهد شد. کمک هزینه بارداری برای زنان شاغل زیر نظر تأمین اجتماعی در صورتی پرداخت می شود که:
✅ ظرف مدت یک سال پیش از زایمان، حق بیمه 60 روز مار را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کرده باشد.
✅ در زمان مرخصی، مشغول به کار نباشند و مزد یا حقوقی را دریافت نکرده باشند.
✅ در تاریخ اعلام بیماری، در مرخصی استحقاقی باشند و یا مشغول به کار باشند.
✅ زایمان برای چهارمین فرزند و بعد آن نباشد مگر آنکه فرزندان قبلی فوت کرده باشند.
در مواردی که پزشک معتمد تامین اجتماعی تشخیص دهد که نوع کار برای بیمه شدگان باردار خطرناک یا سخت است، کارفرمایان باید تا اتمام دوره بارداری، بدون کسر از حقوق بیمه شدگان، کار مناسب تر و سبک تری ارجاع نمایند.
کمک هزینه زایمان برای مردان:
در قانون تامین اجتماعی پرداخت کمک هزینه زایمان برای بیمه‌شده زن و همسر بیمه‌شده او (مرد) لحاظ شده است. دریافت کردن کمک هزینه زایمان تامین اجتماعی برای آقایان شرایطی دارد که افراد با در نظر گرفتن این شرایط می توانند کمک هزینه زایمان را دریافت نمایند.
اولین و مهم ترین نکته برای دریافت کمک هزینه زایمان تامین اجتماعی برای مردان این است که افراد تنها تا زمانی می توانند این کمک هزینه را دریافت کنند که در دوران مرخصی خود باشند چرا که پس از گذشت این مدت دیگر به روال اصلی کاری خود باز می گردند.
مدارک لازم برای کمک هزینه بارداری:
کمک هزینه برای زایمان طبیعی مبلغ یک میلیون و پانصد هزار ریال معادل صد و پنجاه هزار تومان و برای زایمان سزارین مبلغ بیست میلیون ریال معادل دو میلیون تومان حداکثر برای دو فرزند می باشد. مدارک لازم برای گرفتن کمک هزینه زایمان و حقوق مرخصی زایمان عبارت اند از:
✅ دفترچه درمانی
✅ گواهی پزشک معالج
✅ تائیدیه مراجع پزشکی ذیربط
✅ فتوکپی کلیه صفحات شناسنامه والدین
✅ فتوکپی شناسنامه فرزند
✅ خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان
میزان حقوق مرخصی زایمان در سال 1403:
طبق مقررات سازمان تأمین اجتماعی، مبلغ این کمک‌هزینه برابر است با دو سوم متوسط حقوق روزانه فرد در 90 روز پیش از آغاز مرخصی زایمان. این مرخصی حداکثر 9 ماه یا 180 روز قبل و بعد از زایمان را شامل می‌شود، بدون احتساب کاهش سه روز اول. فرمول محاسبه به این شکل است: مبلغ پرداختی = تعداد روزهای استراحت * ۳ / ۲ * میانگین دستمزد روزانه در ۹۰ روز قبل از استراحت
به عنوان نمونه، حقوق وزارت کار در سال 1403، با احتساب حق مسکن، حق اولاد و… به صورت روزانه حدود 344 هزار تومان برآورد می‌شود. دو سوم این مبلغ معادل 229 هزار تومان خواهد بود. در صورت دریافت مرخصی زایمان به مدت 9 ماه، ماهانه حدود 6 میلیون و 800 هزار تومان به حساب بیمه‌شده واریز خواهد شد.
مبلغ قابل پرداخت = تعداد روزهای استراحت * ۳ / ۲ * متوسط دستمزد روزانه در ۹۰ روز قبل از استراحت
ساعت کاری در دوران شیردهی:
مادران شیرده بعد از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیر دهی دارند، البته این دوران تا اتمام دو سالگی کودک ادامه دارد. این فرصت جزء ساعات کاری آنان حساب می‌شود. مدرک لازم برای گرفتن مرخصی دوران شیردهی:
✅ ارائه گواهی شیردهی از مرکز بهداشت منطقه به مدت 30 روز لازم است.
مرخصی زایمان مردان:
از زمان اجرای قانون برنامه ششم توسعه، تمام مردان شاغل در قوای سه گانه، بخش‌های دولتی و عمومی غیردولتی که صاحب اولاد می‌شوند، از ۳ روز مرخصی تشویقی زایمان برخوردار می گردند. این قانون شامل کارگران بخش خصوصی نمی‌شود. در بخش خصوصی، مرخصی زایمان مردان 14 روز محاسبه می گردد. نکته مهم این است که همسر مرد نیز باید شاغل بوده و در حال استفاده از مرخصی زایمان باشد. در غیر این صورت، مرخصی زایمان به مرد تعلق نمی گیرد.
قانون جدید بیمه بیکاری بعد از مرخصی:
دوران مرخصی بارداری جزو عقب افتادن از کار محسوب می‌شود و زنان کارمند بعد از اتمام این دوره می توانند در کار سابق خود حضور پبدا کنند، اما اگر کارفرما مانع حضور شخص شود، کارگر زن می‌تواند در هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار از کارفرمای خود شکایت کند.
پس از بررسی موضوع اگر رای به نفع کارگر زن صادر شود، کارفرما وظیفه دارد که فرد را بپذیرد، در غیر این صورت شخص مورد نظر برای دریافت بیمه بیکاری به سازمان تأمین اجتماعی معرفی می‌شود. سازمان تامین اجتماعی پس از بررسی های لازم و سابقه پرداخت حق بیمه، متناسب با سال های پرداخت حق بیمه و… برای شخص مورد نظر بیمه بیکاری پرداخت خواهد کرد.
? مطلب مرتبط: مدت زمان دریافت بیمه بی کاری چند ماه است؟ برای آشنایی بیشتر برروی بیمه بیکاری کلیک کنید.